Uçakların ilk uçuşlarından itibaren onlar vardı ve var olmaya devam edecekler. Teknolojideki gelişmeler onların vazgeçilmezliklerini ortadan kaldıracak, onların varoluşlarına kısmen izin verecek veya vermeyecek. Onlara şu an ki teknolojide ihtiyaç var, ama etkileri, kontrolleri ve yetkileri hızla azaltılıyor. Çünkü hava aracı üreticilerinin elinde güçlü bir koz var, “yapay zeka”!
3. nesil bir F-4 uçağını incelediğimizde iki kokpitten oluştuğunu ve ön
kokpitteki pilotun uçağı kullandığını, arkadaki silah sistem operatörünün ise
silah sistemlerini kontrol ettiğini görmekteyiz. O dönem bilgisayar teknolojisi
yeni yeni gelişmekteydi, bu nedenle neredeyse tüm sistemler insan kontrolü
altındaydı.
4. Nesilde ise artık kokpitlerde tek pilot görür olduk. Çünkü bilgisayar ve buna bağlı yazılım teknolojilerindeki gelişmeler artık SSO’ya “sana gerek kalmadı canım” dedi. Ben bu işi tek başıma yaparım, pilotun sadece düğmeye basmasına gerek kalır dedi. Bu arada pilota da sen çok yorulma ben sadece görev bilgisayarı değil diğer yardımcı sistemler sayesinde senin üzerindeki yükü alacağım, hatta bir çok şeyi sana danışmadan ben ayarlayacağım dedi. Artık pilot daha rahattı, bu süreç avionik modernize programlarının üstüste gelmesiyle devam ediyor. Her bir modernize programıyla birlikte pilotun üzerindeki yükler bilgisayara ve yenilerde ise yapay zekaya devrediliyor.
Uçakları 5.nesil yapan en önemli gelişmelerden bir tanesi olan sensör
füzyon teknolojisi hayatımıza girdi. Durumsal farkındalığı arttırılmış bu
uçaklarda pilota sadece karar verici olmak kalıyor. Ancak burada bile
sorunlarla karşılaşıyoruz.
5. Nesil uçak geliştirme çalışmalarıyla bağlantısını koparmayan ama ayrı kulvarda seyreden İnsansız Hava Araçlarında ise gelişmeler çok daha hızlı gerçekleşiyor. Burada, aslında uçuşu kontrol ediyor gibi görünen ama uçuşu aynı zamanda olumsuz olarak etkileyen insanın devreden çıkarılmış olması sürecin hızlanmasındaki en önemli itici güç olarak karşımıza çıkıyor. Bu nedenle havacılıkta otonomlaşma ve yapay zeka çalışmalarında yarışma daha da kızışıyor.
Bu yazıda yapay zekaya yönelik çalışmalar ve ayrıntılarını çok detaylı olarak okuyabileceksiniz.
Güç bizimle olsun!
İstikbal Göklerdedir!
Başkomutan Mustafa Kemal ATATÜRK
Gelecek heyecan verici.
Gelecek İNSANSIZ hava araçlarının.
Gelecek Hava Aracı Bakım Profesyonellerinin.
Geleceği yakalamak için şimdiden çok çalışmalıyız.
www.erolalper.com
https://www.newyorker.com/magazine/2022/01/24/the-rise-of-ai-fighter-pilots