Şimdiye kadar değindiğim konuların içinde hava aracı bakımında Kişisel Koruyucu Donanımların (KKD) kullanımının çok önemli olduğunu belirtmiştim. Bu yazımda ve devamı gelecek yazılarda KKD kullanımına dair örnekleri kullanım tecrübelerimden de faydalanarak sizlerle paylaşmayı planlıyorum.
Öncelikle belirtmeliyim ki KKD kullanımı, olması muhtemel veya görünen risklerin ortadan kaldırılmasında ya da etkilerinin azaltılmasında en son tercih edilen korunma yöntemlerindendir. Diğer yöntemler etkili olmadığı için veya yüksek maliyetlere neden olduğundan dolayı KKD kullanımı tercih edilmektedir. KKD kullanımının tercih edilmesinin en sakıncalı yönü KKD kullanımının kontrolünün çalışanın kendisine bırakılmış olmasıdır. Burada karşımıza iki önemli etken çıkacaktır. Bunlar; çalışanın sahip olduğu emniyet kültürüne göre KKD’yi kullanması, almış olduğu eğitimler doğrultusunda KKD’yi doğru kullanması. İkisinin gerçekleşmesi durumunda istenilen koruma seviyesine ulaşılacaktır. Ancak birinin bile uygulanmaması durumunda ise meydana gelecek risklere karşı elimizde bulunan son çare de işe yaramayacaktır. Bu arada saydığım maddeler arasında görünmeyen ve çalışanın kontrol edemeyeceği bir etken daha var o da kullanılan KKD’nin kalitesi. Toparlamam gerekirse KKD’yi önemli kılan 3 madde var. Bunlar;
- KKD’nin çalışan tarafından kullanılması,
- KKD’nin çalışan tarafından talimatlarda belirtildiği gibi doğru olarak doğru yerde kullanılması,
- KKD’nin istenilen kalite ve özelliklere sahip olması.
Bu üç maddeyi bir araya getiremediğimizde ise çalışanlarımız kendilerini koruyamayacaktır veya kendisini koruyor(muş) gibi davranacaktır.
Meydana gelen iş kazalarının %24’ünde ellerimizin etkilendiği bilinmektedir. Yine Amerikan ordusunun yaptığı bir çalışmaya göre 2011 ve 2017 yıları arasında hava aracı bakım çalışanlarının çalışması sırasında meydana gelen 128 kazada 729 gün iş gücü kaybının olduğunu hep birlikte bu satırlarda okumuştuk. Bir çok tehlikeye maruz kalan ellerimizi korumanın yolu etkili önlemler almak olduğu değerlendirilmektedir.
Bu yazımda genel kullanım eldivenlerinden bahsedeceğim. Genel kullanım eldivenlerini iki grupta inceleyebiliriz.
- Nitril Kaplamalı Genel Kullanım Eldivenleri ,
- Mekanik Montaj Eldivenleri.
Eldivenleri incelemeye geçmeden önce eldivenlerden beklediğimiz genel özellikleri sıralandırmanın önemli olduğunu düşünüyorum. Bunları;
- Koruma,
- El becerisi, Ergonomi,
- Hassasiyet,
- Uzunluk, olarak sıralandırabiliriz.
Genel Amaçlı Eldivenlerin Kullanımı
Şimdi genel kullanım eldivenlerini inceleyebiliriz.
- Nitril kaplamalı genel kullanım eldivenleri:
Bu tip eldivenleri nitril kaplama oranına göre üç grupta, mevsim şartlarına göre yazlık ve kışlık olarak iki grupta inceleyebiliriz.
a. Avuç içi ve parmak üstleri kaplı olan genel amaçlı kullanım eldivenleri:
Bu grup eldivenler piyasada çok değişik marka ve modellerde bulunmaktadır. Edindiğim tecrübelere göre çok sınırlı miktarda marka bu tip eldivenlerin üretim gereklerini yerine getirmektedir. Diğer eldivenler maalesef belirtmiş olduğu koruma özelliklerine sahip olmadığını bizzat deneyerek tecrübe ettim. Benim çalışma sahalarında kullandığım markalara dair gözlemlerimi sizlerle paylaşacağım.
Showa381: Showa markası sektörde bilinen en iyi marka eldivenlerden biridir. 381 serisi eldiven ise genel kullanımda memnuniyet oranını çok yüksek seviyelerde tutmasını başarmıştır.
Eldivenin mekanik dayanım değerlerini incelediğimizde sırasıyla Aşınma:4, Kesilme:1, Yırtılma:2, Delinme:1 olduğunu görmekteyiz. Özellikle sıvıyla temasın az olduğu bakım işlemlerinde çok yüksek performans alınabilir. Kumaş dokusu çok konforlu ve eldiven elinize tam olarak oturduğu için çalışma hassasiyetinizin de yüksek olmasını sağlamaktadır. Nitril kaplama uzun süreli dayanımla birlikte, yağlı parçalarla gerçekleştirilen çalışmalarda tutunma oranı çok iyi olarak niteleyebilirim. Bu özellikleriyle kullanıcı için uzun ömürlü ve emniyetli bir çalışma sunmaktadır. Eksi yönü olarak başparmak ve işaret parmak arasındaki nitril kaplamanın zayıf olması gösterilebilir. O bölgede yapılacak ilave bir kaplama eldivende ilave bir güvenlik önlemi olacaktır.
ATG Maxiflex Endurance: Atg markasıyla tanışmam geç oldu ancak bu grupta ciddi olarak yüksek koruma ve emniyet sağladığını belirtmeliyim. Eldivenin mekanik dayanım değerlerini incelediğimizde sırasıyla Aşınma:4, Kesilme:1, Yırtılma:3, Delinme:1 olduğunu görmekteyiz. Özellikle eldiven üzerinde bulunan ilave nitril kabarcıklar yağlı yüzeylerde kullanıcıya artı güven sağlamaktadır. Eldiven dayanımının daha yüksek olması için dokuma sıklığında veya kullanılan astarın niteliğinde geliştirmelerle eldivenden üst düzey bir performans alınabilir.
Resim-2- ATG Maxiflex Endurance
b. Genel Amaçlı Parmakları Nitril KaplıAvuç içi ve elin üstünün ¾ nün nitril kaplı olduğu genel amaçlı kullanım eldivenleri:
Bu eldivenler sıvıyla temasın daha fazla olduğu alanlarda kullanımı tavsiye edilmektedir. Kullanımı rahat ve ergonomik olmakla birlikte nitril kaplama oranı arttıkça elde istenmeyen kokulara neden olmaktadır. Hava aracı bakımında ve ikmal işlemlerinde neredeyse tek çözüm olarak değerlendirilebilir. Bu sayede eldiven çeşitliliğinin ve yapılan işlemde eldiven değiştirilmesinin önüne geçilebilir.
Showa376: Kullanıcıya üstün konfor, ergonomi ve güveni sunabilen bir eldiven. Sıvı kullanımın yoğun olduğu ortamlarda ilave bir eldivene ihtiyaç duymadan uzun süre çalışma imkânı sunabiliyor. Eldivenin mekanik dayanım değerlerini incelediğimizde sırasıyla Aşınma:4, Kesilme:1, Yırtılma:2, Delinme:1 olduğunu görmekteyiz. Çift nitril kaplaması oldukça dayanıklı ve uzun bir kullanım ömrü sunuyor. Kaplamadan kaynaklı olarak eldivende zamanla istenmeyen kokular oluşuyor, avuç içinde de yağlı parçaların kayma direncini arttıran önlemler alınarak ilave bir güven sağlanabilir.
c. Avuç içi ve elin üstünün tamamının nitril kaplı olduğu genel amaçlı kullanım eldivenleri:
Bu eldivenlerde üst düzey sıvı dayanımı sağlanabilmektedir. Bu sayede tek tip eldivenle çoklu kullanım sağlanarak ekonomik bir avantajda sağlanmaktadır. Çok az da olsa özellikle el üstü kaplamanın olmadığı eldivenlere göre ağırlığı fazla ve ergonomide görece kayıplar olabilir.
Showa 377: Kullandığımda elimi tam olarak güvende hissettiğim yegâne eldiven diyebilirim. Çift nitril kaplama ve üzerinde köpük kaplama ile çok uzun süre güvenle kullandım. Tek eksi noktası elleriniz hava almadığı için özellikle sıcak havalarda elde terleme ve istenmeyen kokular oluşabiliyor. Eldivende fiziksel yıpranma olmasa bile kokunun sabit hale gelmesi nedeniyle kullanımı imkânsız hale geliyor. Özellikle bakım işlemleriyle birlikte ikmal işlemlerinde başka bir eldivene ihtiyaç duyulmaması en önemli özelliklerinden biri olarak görülmektedir.
Showa 378 Hava araçları çok yoğun sis ve kar yağışı gibi ciddi hava durumları dışında tüm sıcaklıklarda ve hava şartlarında uçabilme kapasitesine sahiptirler. Özellikle uçuş hatlarında (flight line) çalışan bakım profesyonellerinin en önemli sorunlarından biride iklim şartları olarak görülmektedir. Bu eldiven sayesinde soğuk havalarda çalışma çok kolay hale geliyor içindeki özel astar sayesinde bakım ve ikmal operasyonları güvenli ve ergonomik bir şekilde iklim şartlarından etkilenmeden gerçekleştirilebiliyor. (DEVAM EDECEK)