Devamı bir önceki yazıda,
Bunca yapılanların altında yatan tek nedeninse işe balamadan önce ve işin süresince alınması gereken koruyucu önlemlerden kaçınmak olması belki de olayın en üzücü tarafıdır. Bunları gereksiz bir eylem, gösteriş budalılığı veya zaman kaybı görmek aslında bilgi eksikliği sonucunda bilinçsizlik ve kültürsüzlük olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle çalışma hayatının onuncu yılında ve sonrasında olan çalışanlar için bu konuda bir değişim yaşanması oldukça zordur. Çalışana mesleğinin eğitim ve ilk safhalarında bu bilinci vermek çok daha kolay ve kalıcıdır. Emniyet kültürünün oluşmasında yönetim kademesinin tavrı da önemli bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Yöneticilerde de genel olarak sana bir şey olmaz kültürü görülmektedir. Bu kültür çalışanın işe ve emniyete bakış açısıyla doğru orantılıdır. Çalışma hayatında emniyet kültürü adına girdisi olmayan bir çalışanın sonrasında yönetimden olan beklentilerini açıklamasında veya taleplerde bulunması sonrasında yönetimden şöyle bir cevap gelebilir, “daha önce bunlar olmadan da çalışıyordun, ne oldu da şimdi bunları istiyorsun?”. Bu bakış açısı emniyet kültürüne sahip olmayan bir örgütün çalışanlarından gelen emniyet taleplerine olan bakışıdır. Böyle bir örgüt yönetimiyle olumlu emniyet kültürünü hayata geçirebilmek neredeyse imkansızdır.
Bu nedenle olumlu emniyet kültürünü örgüt kültürü içinde inşa etmek için öncelikle yönetim kademesinin bu konuya inancının tam olması gerekmektedir. Sonrasında gerçekleştirilecek olumlu ve samimi adımlarla çalışanların emniyet bilinci geliştirilecektir.
Bana bir şey olmaz kültürü beraberinde yakın çalışma arkadaşlarıyla gezmeyi sevmektedir. Bunlar;
- Vurdumduymazlık
- Nemelazımcılık’tır
Sırasıyla bunların anlamları ve çalışma hayatındaki örneklemleri üzerinde duralım.
- Vurdumduymazlık, aldırmazlık, aldırışsızlık, umursamazlık olarak sözlükte anlam bulmaktadır. Çalışanlar arasında oldukça yaygındır, en büyük sorunlardan birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle raporlamada yaşanan aksaklıkların baş sorumlusudur. Yönetim kademesine raporlama yapılmadığı gibi çalışma arkadaşlarına da durumsal farkındalık oluşması konusunda yardımcı olunmaması şeklinde görülmektedir. Özellikle ihmale varan bu tür davranışlar cezalandırılmalıdır. Çalışma alanında teknik emirlerin vermiş olduğu uyarıların dikkate alınmaması, üzerinde çalışılan hava aracına, malzemeye veya el aletlerine özen gösterilmemesi şeklinde görülmektedir. Örneğin teknik verilere göre valf arızası olan bir pnömatik sisteme her gün nitrojen servisi yapılmaktadır. Buradaki valfin değiştirilmesi sürecinin uzun ve zorlu olmasından dolayı teknisyen her gün sisteme nitrojen ikmalinin yaparak bu arızaya müdahale etmekten kaçınmakta ve hava aracını daha büyük tehlikeye atmaktadır. Bu olay tipik bir vurdumduymazlık örneği olarak görülmektedir.
- Nemelazımcılık , sözlükte “gerekli şeylerle ilgilenmekten kaçınma durumu, bir şeyi umursamama durumu, neme gerekçilik” olarak açıklanmıştır. Görevini yerine getirmede istekli davranılmaması, hatadan öte ihmale varan davranışların görülmesine neden olmaktadır. Emniyet davranışlarında sadece kendi adına değil, diğer çalışanlarında hayatını olumsuz olarak etkileyecek durumların oluşmasına neden olurlar. Özellikle iş etiği bilinci zayıf olan çalışanlarda görülmektedir. Çalışma sahalarında reaktif davranışlar sergilenmesi nemelazımcığın en önemli görünümüdür. Nemelazımcılığı bir yaşam biçimine çevirmiş çalışanlar, durumlara proaktif yaklaşımda bulunmak isteyen çalışanlarada müdahale ederek bu tutumun yaygınlaştırılması sağlamaktadırlar.
Bana bir şey olmaz kültürünün beraberinde getirdiği niteliksiz çalışan, iş kazaları, meslek hastalıkları ve yüksek miktarlarda oluşan mali yüklerin üstesinden gelmenin yöntemi çalışanlar arasında olumlu emniyet kültürünü hayata geçirmektir. Atılacak kararlı adımlar sayesinde örgüt içinde emniyet kültürü seferberliği bir an önce başlamalıdır. Çoğu zaman zorlu geçecek bir bilinçlenme süreci sonucunda örgütün paydaşları olarak hem yöneticilerin hem de çalışanların kazançlı çıkacağı asla unutulmamalıdır.